Wettelijke erfopvolging: recht & gemeenschap van erfgenamen bij overlijden + procedure / checklist

Wettelijke erfopvolging, gemeenschap van erfgenamen – Na een overlijden rijst vaak de vraag hoe de nalatenschap moet worden verdeeld. Indien de erflater een testament heeft nagelaten, is de regeling meestal duidelijk en zal zij worden uitgevoerd volgens de laatste wil van de erflater. Indien de erfenis echter volgens de wettelijke erfopvolging geschiedt, vormen zich vaak gemeenschappen van erfgenamen en rijzen er vele onbeantwoorde vragen. Tip! Wilt u goede voorzieningen treffen of op de juiste manier met de erfenis omgaan? Voor beide gevallen hebben wij een extra geschreven: De juiste manier om na te laten en de juiste manier om te erven.

Wettelijke erfopvolging: zo erft u volgens de wet

De wettelijke erfopvolging regelt zowel de volgorde van de erfgenamen als de individuele bedragen die worden geërfd. Eerst erven de naaste verwanten, zoals kinderen en kleinkinderen, en daarna de verder verwijderde verwanten, zoals neven en nichten. Naaste verwanten sluiten doorgaans de verder verwijderde verwanten uit van de erfopvolging. De verdeling van de nalatenschap over de individuele erfgenamen wordt vastgelegd in de verklaring van erfrecht.

De wettelijke erfopvolging is gebaseerd op het parantiaal of het ordenstelsel. Het verdeelt de verwanten in verschillende orden. De kinderen en kleinkinderen van de overledene behoren tot de eerste orde. Ouders, broers en zusters, nichten en neven van de overledene behoren tot de tweede orde. De derde orde omvat grootouders, ooms en tantes, alsmede neven en nichten van de overledene. Echtgenoten en geregistreerde partners worden niet als bloedverwanten beschouwd, maar hebben het erfrecht als echtgenoten. Dit geeft hen een speciale status en beperkt het recht van verwanten om te erven. Verwanten van de vorige orde sluiten verwanten van een volgende orde altijd uit van de erfopvolging.

Lees meer over verdelingsveilingen in gemeenschap van erfgenamen!

Scheiding van de gemeenschap van erfgenamen: vereffening van schulden, verdeling van de nalatenschap

Idealiter betalen de erfgenamen van een gemeenschap van erfgenamen eventuele schulden snel uit de nalatenschap en ontbinden zij vervolgens de gemeenschap van erfgenamen door het overschot naar rato van aandelen te verdelen. Dit is echter vaak niet de realiteit. Geschillen binnen de gemeenschap van erfgenamen zorgen er vaak voor dat zij nog jaren na de erfenis onopgelost blijven. Elk lid van een dergelijke gemeenschap van erfgenamen heeft het recht om te allen tijde ontbinding te vorderen, zelfs zonder geldige reden.

Stap voor stap: Ontbinding van de gemeenschap van erfgenamen

Om een gemeenschap van erfgenamen zonder geschillen te kunnen ontbinden, is het raadzaam bepaalde stappen te volgen. Van de juiste waardebepaling van de nalatenschap tot successierechten, er zijn belangrijke zaken waarmee rekening moet worden gehouden.

Onroerend goed bepalen

Een gemeenschap van erfgenamen kan niet worden verdeeld voordat de nalatenschap is vastgesteld. De erfgenamen ontvangen de meeste informatie van de bank waar de overledene rekeningen of deposito’s had. Om hiertoe toegang te krijgen, is een verklaring van erfrecht of een testament met een gerechtelijk bevel tot opening nodig. Schulden maken echter ook deel uit van de nalatenschap. Om de boedel volledig te bepalen, moeten de schulden en de bezittingen worden vergeleken en met elkaar in overeenstemming worden gebracht.

Schulden van de nalatenschap betalen

De schulden van de nalatenschap kunnen door de erfgenamen van de gemeenschap van erfgenamen uit de nalatenschap worden betaald. Het is niet ongewoon dat voor dit doel zaken die tot de nalatenschap behoren, zoals onroerend goed of grond, worden verkocht.

Rekening houden met giften en donaties

Indien een erfgenaam tijdens zijn of haar leven giften of schenkingen van de overledene heeft ontvangen, kunnen deze aan verevening worden onderworpen. De schenkingen die aan verevening onderworpen zijn, verhogen de nalatenschap rekenkundig en worden in mindering gebracht op het erfdeel van de begiftigde. Elke erfgenaam kan de anderen om informatie over dergelijke giften verzoeken, zodat er op de juiste wijze rekening mee wordt gehouden.

Ondeelbare voorwerpen verkopen

Als een echte verdeling niet mogelijk is voor bepaalde zaken, zoals een goed in gemeenschap van erfgenamen, kan het zijn dat de erfgenamen dit goed moeten verkopen of het laten executeren. Daartoe moet eerst een realistische verkoopprijs worden vastgesteld. Indien hier geen overeenstemming wordt bereikt, kan door een van de erfgenamen een veiling bij afslag worden geïnitieerd.

Verdeel deelbare voorwerpen

De erfenis moet in de eerste plaats door de erfgenamen naar aard worden verdeeld. Elke erfgenaam kan dus in overleg met de andere erfgenamen voor zichzelf zaken uit de nalatenschap nemen. Geld en waardepapieren kunnen door de gemeenschap van erfgenamen worden verdeeld naar hun respectieve aandelen.

Rekening houden met zorgdiensten

Als een kind tijdens zijn of haar leven zonder tegenprestatie voor de overleden ouder heeft gezorgd, kan hiervoor een schadevergoeding worden geëist. Dit moet in verhouding staan tot de duur, de omvang en de waarde van de nalatenschap.

Notaris helpt

Indien geen overeenstemming kan worden bereikt, kan een notaris worden ingeschakeld door de gemeenschap van erfgenamen. De notaris bemiddelt tussen de erfgenamen om zo snel mogelijk tot een akkoord te komen. Er mag evenwel niet uit het oog worden verloren dat aan deze bijstand bepaalde kosten zijn verbonden.

Denk aan het belastingkantoor

Over een erfenis moet altijd successierecht worden betaald. Sommige zaken uit de nalatenschap kunnen echter van de belasting worden afgetrokken, zoals de kosten van de begrafenis of de honoraria voor het openen van het testament.

Leer meer over gemeenschappen van erfgenamen!

Fouten met gemeenschap van erfgenamen – Video

Vragen over het onderwerp: Omgaan met erfenissen

Als de overledene geen testament heeft nagelaten, zijn er meestal veel onbeantwoorde vragen over de verdeling van de erfenis. De wettelijke erfopvolging wordt verondersteld deze zaak te regelen, maar er ontstaan vaak geschillen tussen de erfgenamen. Opdat er voor u geen vragen onbeantwoord blijven en u alle feiten kent over het onderwerp nalatenschap, geven de experts van Lukinski nu antwoord op de belangrijkste vragen.

Hoe kan ik een gemeenschap van erfgenamen ontbinden?

Een gemeenschap van erfgenamen kan alleen worden ontbonden als de nalatenschap met eenparige instemming van alle erfgenamen kan worden verdeeld. Afhankelijk van het geval kunnen deelveilingen of notarissen nodig zijn om hierbij te helpen.

Is het mogelijk om een erfenis over te dragen?

Bij het ontstaan van de nalatenschap kan iedere erfgenaam vrij over zijn aandeel beschikken. Een overdracht van de nalatenschap aan een derde persoon is dus heel goed mogelijk.

Kan men ook zijn aandeel in een gemeenschap van erfgenamen verkopen?

Uw eigen aandeel in onroerend goed of grond in een nalatenschap kan niet worden verkocht totdat ofwel u bij eenparig besluit van de gemeenschap van erfgenamen de enige eigenaar van deze goederen bent, ofwel de gemeenschap van erfgenamen is ontbonden en de aandelen zijn uitgekeerd.

Wat heb ik nodig om een verklaring van erfrecht aan te vragen?

Om een verklaring van erfrecht aan te vragen, hebt u een identiteitskaart of paspoort nodig, een overlijdensakte van de overledene, een familieregister, de namen en adressen van de mede-erfgenamen en andere familieleden, indien van toepassing het testament of het erfcontract of informatie over hun bewaarders.

Wat is een overeenkomst inzake afwikkeling van nalatenschap?

Een overeenkomst inzake afwikkeling van nalatenschappen regelt de verdeling van de nalatenschap volgens de aandelen binnen een gemeenschap van erfgenamen.

Wat gebeurt er in een scheidingsveiling?

In een verdelingsveiling wordt een goed dat tot de nalatenschap behoort, zoals een woning of grond, geveild en wordt de opbrengst onder de erfgenamen verdeeld volgens de aandelen.

Wanneer moet de erfenis worden afgekocht?

Er moet afstand worden gedaan van de nalatenschap als er te veel schulden zijn en de activa de schulden van de nalatenschap niet kunnen dekken of als er vervallen onroerend goed deel uitmaakt van de nalatenschap dat te duur zou zijn om te renoveren.