Verplicht deel van de erfenis: Bedrag voor kind, broers en zussen, kleinkinderen & Berlijn testament
Verplicht erfdeel – Het verplichte erfdeel is een belangrijk onderwerp voor onterfde familieleden, omdat zij toch bepaalde aanspraken op de nalatenschap hebben. Om hierop correct aanspraak te kunnen maken en aan de formaliteiten te voldoen, moet echter een aantal zaken in acht worden genomen. Het aandeel hangt altijd af van de andere erfgenamen en het bedrag van de nalatenschap.
Verplichte portie ondanks onterving – u heeft deze rechten
In veel gezinnen zijn er conflicten die er vaak toe leiden dat ouders hun kinderen willen onterven. De ouders moeten deze wens in hun testament vastleggen. Veel gebruikelijker is echter de wens om de kinderen pas te onterven als beide echtgenoten dood zijn. Dit is mogelijk met het zogenaamde Berlijnse testament. De langstlevende echtgenoot is dus eerst de enige erfgenaam en pas na zijn of haar overlijden erven de gemeenschappelijke kinderen. Hier leest u welke alternatieven de wet biedt en hoe het verplichte deel wordt bepaald.
Onterven van bloedverwanten – testament, erfovereenkomst, testament van Berlijn
In principe is iedereen vrij om te beslissen wie hij tot erfgenaam benoemt en wie hij onterft. De erflater hoeft in zijn testament niet te rechtvaardigen waarom hij een familielid van de erfopvolging uitsluit. Een uitsluiting betekent echter niet dat de erfgenaam niets ontvangt, want elke erfgenaam heeft aanspraak op een verplicht deel. Deze vordering moet door de erfgenaam zelf worden aangevraagd, omdat deze verplichte portievorderingen niet in de verklaring van erfrecht worden vermeld. Indien een erflater een persoon als enig erfgenaam aanwijst, betekent dit enerzijds dat deze persoon alleen de volledige nalatenschap erft, maar ook dat niemand anders mag erven die eigenlijk recht op erven zou hebben.
Echtparen kunnen naaste familieleden gezamenlijk onterven in een erfcontract of een testament van Berlijn. In een klassieke vorm van het Berlijnse testament bepalen de echtgenoten dat de langstlevende partner de enige erfgenaam zal zijn en dat de kinderen pas zullen erven wanneer beide echtgenoten zijn overleden. De ouders onterven zo hun kinderen totdat beiden zijn overleden. Als iemand wordt onterfd, gaat het deel van de erfenis dat naar deze erfgenaam zou zijn gegaan, naar de persoon die de erfgenaam zou zijn geworden als de onterfde persoon al was overleden op het moment van de erfenis.
Het recht – alleen de nabestaanden ontvangen het verplichte deel
Ondanks een onterving hebben naaste familieleden recht op een deel van het vermogen. Dit feit is in de wet gebaseerd op de zorgplicht die de overledene heeft voor zijn naaste verwanten, ook na zijn overlijden. Dit geldt echter alleen voor de nabestaanden, die volgens de wet als volgt worden gedefinieerd: Tot de naaste familieleden behoren zowel wettige als onwettige en geadopteerde kinderen, de echtgenoot, zolang het huwelijk op het tijdstip van de erfenis nog van kracht is, partners in een geregistreerd partnerschap van hetzelfde geslacht en ouders van de overledene, mits er geen kinderen zijn. Kleinkinderen hebben alleen recht op de nalatenschap als zij van de nalatenschap zijn uitgesloten en hun ouders niet meer in leven zijn. Broers en zussen en grootouders van de overledene hebben geen recht op een verplichte portie en worden derhalve niet als naaste verwanten beschouwd. Zij die onterfd zijn, moeten hun rechten op de verplichte portie zelf tegen de andere erfgenamen doen gelden.
Onterfd? Recht op het verplichte deel? – Video
Het bedrag – dit is hoe het verplichte deel wordt berekend
Het verplichte deel is de helft van het wettelijke deel van de erfenis waarop de persoon recht heeft. Bij de precieze berekening moeten alle verwanten in aanmerking worden genomen, zowel de erfgenamen als de onterfden, alsmede zij die afstand hebben gedaan van de nalatenschap. Degenen die niet in aanmerking komen, zijn degenen die reeds tijdens het leven van de erflater afstand van de nalatenschap hebben gedaan.
Bij wijze van voorbeeld, de erfenis is als volgt verdeeld: Er is een overledene die drie kinderen als erfgenamen nalaat. Kind1 heeft reeds tijdens het leven van de erflater afstand gedaan van de nalatenschap. Kind 2 is door de erflater onterfd en moet zijn verplichte erfdeel opeisen van kind 3, dat in het testament als enig erfgenaam is aangewezen. In het normale geval van erfenis zou elk kind een derde van de nalatenschap ontvangen. Aangezien kind1 al tijdens zijn leven afstand van de erfenis heeft gedaan, wordt dit uit de berekening gehaald. De erfenis wordt dus gelijkelijk verdeeld tussen kind2 en kind3. Aangezien kind 2 onterfd was, heeft hij slechts recht op het verplichte deel, dat wil zeggen de helft van zijn werkelijke nalatenschap. Kind2 erft dus een kwart van de nalatenschap en kind3 erft als enige erfgenaam driekwart van de nalatenschap.
Zodra de quota duidelijk zijn berekend, kan de waarde van de nalatenschap worden bepaald om na te gaan hoeveel aan de individuele quota toekomt. De marktwaarde is doorslaggevend voor deze tweede berekening. Dit is gebaseerd op het bedrag dat de erfgenamen bij een verkoop zouden kunnen verkrijgen. Voor deze berekening is het vaak nodig de waarde van onroerend goed, bedrijven of grond door deskundigen te laten taxeren. De hiervoor gemaakte kosten verminderen echter de vordering tot het verplichte gedeelte. Daarom is het raadzaam, vooral bij kleine nalatenschappen, de waarde zonder deskundige te bepalen en onderling een verplichte portie overeen te komen.
Berekening van het verplichte deel van een erfenis – Video
Intrekken verplichte portie – erflaters hebben deze rechten
Onder bijzondere omstandigheden kunnen ouders hun kinderen volledig onterven en hen ook hun verplichte portie ontnemen. Deze wens moet uitdrukkelijk in het testament worden vermeld en gemotiveerd. Het BGB geeft enkele redenen voor een volledige onterving. In § 2333 BGB wordt opgesomd wie volledig onterfd kan worden:
- Wil de erflater of een naast familielid van het leven beroven
- Wegens een strafbaar feit is veroordeeld tot een vrijheidsstraf zonder voorwaardelijke vrijlating van ten minste één jaar, of om die reden in een psychiatrisch ziekenhuis of een revalidatie-instelling is opgenomen
- Een misdrijf heeft gepleegd tegen de overledene of een persoon in de nabijheid van de overledene. Dit omvat bijvoorbeeld diefstal of lichamelijk letsel.
- Vermoordde de erflater of beide ouders
In het algemeen moet het onredelijk zijn dat de erflater aan de begunstigde van het verplichte deel zijn aandeel als een minimum economisch belang nalaat. Geen reden voor een volledige onterving is bijvoorbeeld een kind dat alle contact met de ouders heeft verbroken en zich niet om hen bekommert. Indien een kind in het testament wordt onterfd en de erflater dit kind vóór zijn dood vergeeft, heeft de beschikking in het testament echter geen gevolgen.
Voor aanspraken op een verplicht gedeelte geldt een verjaringstermijn van drie jaar. Dit begint aan het eind van het jaar waarin de vordering is ontstaan. In de regel is dit op 1 januari van het jaar dat volgt op het jaar van overlijden.
Lees meer over
De belangrijkste vragen over het verplichte deel van de erfenis
De kwestie van de verplichte portie en de onterving in een testament is een moeilijk onderwerp dat vaak vragen oproept bij de betrokkenen. Om ervoor te zorgen dat u goed geïnformeerd bent en geen fouten maakt wat betreft termijnen of vorm, beantwoorden de deskundigen van Lukinski alle belangrijke vragen over het onderwerp van het verplichte deel van de nalatenschap.
Wat is het verplichte deel in procenten?
Het verplichte erfdeel van een onterfd familielid bedraagt de helft van het deel van de nalatenschap waarop hij of zij daadwerkelijk recht heeft. Het percentage moet per geval worden vastgesteld, aangezien het afhangt van het aantal mede-erfgenamen en de omvang van de nalatenschap.
Hoeveel is de verplichte portie met 3 kinderen?
Als de erfenis gelijkelijk over drie kinderen wordt verdeeld, zou elk kind een derde van de erfenis krijgen. Als een van de drie onterfd is en dus aanspraak maakt op het verplichte deel, krijgt hij de helft van de erfenis waarop hij recht zou hebben gehad. In dit voorbeeld, een zesde van het landgoed.
Kan een verplicht gedeelte verjaren?
Een verplicht gedeelte verjaart na drie jaar. De periode begint op 1 januari van het jaar dat volgt op het jaar van overlijden.
Kan men de verplichte portie weigeren?
Om een verplicht deel te ontvangen, moet dit door de erfgenaam worden opgeëist. Doet hij dat niet, dan verjaart de vordering na drie jaar. De erfgenaam die aanspraak maakt op een verplicht deel, hoeft dit dus niet te verwerpen, maar hoeft het eenvoudigweg niet op te eisen.
Wat is de verplichte portie in geval van onterving?
Indien een erfgenaam door de erflater in het testament is onterfd, heeft hij of zij niettemin recht op een verplichte portie. Dit verplichte aandeel bedraagt de helft van het wettelijk erfdeel.
Kan het verplichte deel tijdens het leven worden opgeëist?
Het verplichte deel kan door de erflater tijdens zijn leven worden betaald in de vorm van een schenking of een vereffening aan het onterfde familielid. Een vordering is niet mogelijk; alleen een overeenkomst met de erflater maakt dit alternatief mogelijk.
