Nalatenschap zonder testament: feiten, tips, echtgenoten en erfrecht

Erfenis zonder testament – Het erfrecht treedt in werking als er geen testament is. Hierin wordt geregeld wie na een overlijden het vermogen van de overledene ontvangt en hoe dat gebeurt. Er kunnen gemeenschappen van erfgenamen worden gevormd als er verschillende erfgenamen zijn en de nalatenschap in hun bezit overgaat. Gemeenschappen van erfgenamen worden automatisch gevormd na het overlijden van de overledene indien er verscheidene erfgenamen zijn. Zij moeten dan de nalatenschap onder elkaar verdelen en gezamenlijk beslissingen nemen over geërfde goederen, zoals onroerend goed. Als u zelf wilt bepalen welke familieleden welke goederen erven, moet u een testament opstellen en alles nauwkeurig regelen.

Wettelijke erfopvolging – dit is hoe je erft volgens de wet

De wettelijke erfopvolging regelt zowel de volgorde van de erfgenamen als de individuele bedragen die worden geërfd. Eerst erven de naaste verwanten, zoals kinderen en kleinkinderen, en daarna de verder verwijderde verwanten, zoals neven en nichten. Naaste verwanten sluiten doorgaans de verder verwijderde verwanten uit van de erfopvolging. De verdeling van de nalatenschap over de individuele erfgenamen wordt vastgelegd in de verklaring van erfrecht.

De wettelijke erfopvolging is gebaseerd op het parantiaal of het ordenstelsel. Het verdeelt de verwanten in verschillende orden. Kinderen en kleinkinderen van de overledene behoren tot de eerste orde. Ouders, broers en zusters, nichten en neven van de overledene behoren tot de tweede orde. De derde orde omvat grootouders, ooms en tantes, alsmede neven en nichten van de overledene. Echtgenoten en geregistreerde partners worden niet als bloedverwanten beschouwd, maar hebben het erfrecht als echtgenoten. Dit geeft hun een speciale status en beperkt het recht van verwanten om te erven. Verwanten van de vorige orde sluiten verwanten van een volgende orde altijd uit van de erfopvolging.

De echtgenoot – bijzondere positie in het erfrecht

Hoewel de echtgenoot of geregistreerde partner niet als bloedverwant in de erfopvolging wordt beschouwd, heeft hij of zij een bijzondere positie. Indien de overledene zowel een echtgenoot als kinderen nalaat, erft de echtgenoot de helft van de nalatenschap en de kinderen de andere helft. Zijn er echter meer dan drie kinderen, dan ontvangt de echtgenoot slechts een kwart en verdelen de kinderen de rest onder elkaar. Als er alleen bloedverwanten van de tweede graad of grootouders zijn, krijgt de echtgenoot de helft van de nalatenschap en delen de bloedverwanten van de tweede en derde graad de andere helft. Indien er geen bloedverwanten van de eerste, tweede of derde orde zijn, erft de echtgenoot alles.

Als de overledene geen familieleden of echtgenoten nalaat, is het erfrecht van de staat van toepassing. De federale staat waar de overledene het laatst een verblijfplaats had, erft de nalatenschap.

Erfgenamen van de eerste orde – kinderen en kleinkinderen

De kinderen en kleinkinderen van de overledene worden in de eerste orde opgenomen. Niet-huwelijkse kinderen geboren na 1 juli 1949 hebben ook recht op erfenis. Indien een kind van de overledene en de echtgenoot in leven zijn op het tijdstip van overlijden, erven beiden de helft. Indien er meerdere kinderen in leven zijn, wordt de nalatenschap verdeeld tussen hen en de echtgenoot. Als de kinderen van de overledene al overleden zijn, erven de kleinkinderen.

Uitleg bij wijze van voorbeeld: Als de overledene zijn moeder, zijn echtgenoot, 2 kinderen met elk twee kleinkinderen en een overleden kind met één kleinkind nalaat, resulteert de volgende erfopvolging. De moeder heeft geen erfrecht, daar zij tot de tweede orde behoort en er erfgenamen van de eerste orde zijn. De echtgenoot en de twee in leven zijnde kinderen erven in gelijke delen. Het kleinkind van het overleden kind neemt de plaats in van de ouder in de erfopvolging en erft dus in gelijke delen met de twee levende kinderen en de echtgenoot. Ook de kleinkinderen van de in leven zijnde kinderen erven niet.

Erfgenamen van de tweede orde – ouders en broers en zussen

Indien er geen kinderen of kleinkinderen zijn, erven de erfgenamen van de tweede orde. De tweede orde omvat ouders, broers en zussen, neven en nichten. Als beide ouders van de overledene nog in leven zijn op het moment van overlijden, wordt de nalatenschap in tweeën verdeeld. Is echter reeds een ouder overleden, dan komen de nakomelingen van deze ouder, d.w.z. broers en zusters of neven en nichten van de overledene, in hun plaats.

Uitleg bij wijze van voorbeeld: de erflater laat zijn moeder na, een zuster met twee kinderen, een neef van de overleden broer en een halfzuster uit het tweede huwelijk van de vader. De erfenis wordt dus als volgt verdeeld: De ene helft van de nalatenschap gaat naar de lijn van de moeder en de andere naar de lijn van de vader. Aangezien de moeder nog leeft, krijgt zij de helft van de erfenis. Aangezien de vader reeds is overleden, valt zijn erfenis toe aan zijn kinderen. In dit geval aan de zuster, de overleden broer en dus de neef van de overledene en de halfzuster uit het tweede huwelijk. Deze drie verdelen de andere helft van de erfenis. De kinderen van de nog levende zuster erven niet.

Erfgenamen van de derde orde – grootouders en tantes/ooms

Indien de overledene alleen erfgenamen van de derde orde nalaat, wordt de nalatenschap als volgt verdeeld. De erfenis van de overledene komt toe aan de grootouders en hun nakomelingen. Indien een grootouder reeds is overleden, komt de erfenis ook toe aan de tantes, ooms, neven en nichten van de overledene.

Uitleg bij wijze van voorbeeld: Indien de erflater alleen zijn grootmoeder en een tante met twee kinderen nalaat, erven zij als volgt. De grootmoeder krijgt de helft van het landgoed. Aangezien de grootvader reeds is overleden, erven zijn nakomelingen zijn deel. In dit geval erft de tante dus de andere helft van de nalatenschap. De twee kinderen erven echter niet.

Statutaire erfopvolging in een oogopslag – Wie erft als er geen testament is?

Geadopteerde kinderen – erfrechtelijke vorderingen tegen natuurlijke en adoptieouders

Adoptie verleent wettige verwantschap aan een kind. Indien het kind op het tijdstip van de adoptie minderjarig is, verkrijgt het de wettelijke status van een gemeenschappelijk kind van beide echtgenoten en behoort het dus tot de erfgenamen van de eerste orde. Het geadopteerde kind erft dus niet alleen van de ouders, maar ook omgekeerd. Door de adoptie verliest het kind echter alle aanspraken, rechten en plichten jegens de bloedverwanten en heeft het dus niet langer het recht om van de natuurlijke ouders te erven. Voor geadopteerde meerderjarige kinderen is dit anders geregeld. De verwantschapsband met de natuurlijke ouders houdt niet op en dus kan een meerderjarig geadopteerd kind recht hebben op een erfenis van ten hoogste vier erfdelen, de natuurlijke ouders en de adoptieouders. Er bestaat echter geen wettelijk erfrecht ten opzichte van de verwanten van de adoptieouders.

Lees meer over het onderwerp schulden erven!

Alle vragen over erfenissen zonder testament

Erven zonder testament kan vaak leiden tot geschillen binnen de familie, omdat de laatste wil en het testament van de erflater niet duidelijk zijn vastgelegd. Om alle vragen in zo’n geval op te helderen en geschillen te voorkomen, hebben de deskundigen van Lukinski alle belangrijke vragen over het onderwerp erven zonder testament beantwoord.

Wat is de wettelijke erfopvolging?

Indien er geen testament is opgesteld of indien een testament ongeldig is gebleken, is de erfopvolging bij versterf van toepassing. Dit is gebaseerd op de graad van verwantschap en de huwelijksgoederenstatus van de erflater. De familieleden worden daartoe in drie orden verdeeld.

Wanneer erft de echtgenoot?

In principe erft de echtgenoot altijd. Hoeveel hij erft, hangt echter af van de overblijvende familieleden van de overledene. Als er geen verwanten zijn, erft de echtgenoot de hele nalatenschap alleen.

Wanneer erft de staat?

De staat erft als er geen familieleden of andere afhankelijke personen zijn, zoals een echtgenoot of partner. Dit is bepaald in het fiscaal erfrecht volgens § 1936 BGB.

Wanneer erven broers en zussen van de overledene?

Broers en zussen van de overledene erven als er geen erfgenamen van de eerste orde zijn, d.w.z. kinderen of kleinkinderen van de overledene. Deze behoren tot de tweede orde en erven alleen als ten minste één ouder reeds is overleden, anders erven de ouders van de overledene de nalatenschap.

Kunnen halfbroers en halfzussen erven?

Halfbroers en -zusters staan volgens de wettelijke erfopvolging op gelijke voet met volle broers en zussen. Zij behoren beide tot de tweede orde en erven indien noch de kinderen, noch de kleinkinderen, noch ten minste één ouder van de overledene nog in leven is.